Việc dạy và học tiếng Anh lâu nay khiến các em không thể giao tiếp hiệu quả.

Đặc trưng của môn học tiếng Anh là. Trang bị cho học sinh kỹ năng giao tiếp tiếng Anh với ai?. Chắc chắn không phải với người Việt. Mà phải là bạn bè năm châu, bốn bể, bạn bè đến từ các nước tiên tiến.

Dạy học tiếng Anh theo kiểu ráp công thức

Tôi xin kể ra đây vài mẩu chuyện từ thực tế; những năm tháng còn công tác ở một cơ quan về giáo dục tại TP HCM. Chuyện thứ nhất, một lần đi dự giờ tiếng Anh lớp 6 tại một ngôi trường nổi tiếng của TP HCM. Lý do lúc này là chúng tôi nhận được phàn nàn từ hiệu trưởng của ngôi trường ấy. “Chẳng biết 5 năm ở tiểu học dạy tiếng Anh kiểu gì, mà lên lớp 6, hỏi gì học sinh cũng không biết!”. Tôi đến dự giờ cùng một giáo viên tiếng Anh khác. Sau buổi dự giờ đó, tôi làm báo cáo; học sinh tiểu học được dạy tiếng Anh như thế thì hỏi gì không biết là chính xác.

Thầy giáo lần ấy mà chúng tôi dự giờ đã dạy tiếng Anh bằng việc đưa công thức; ghép từ theo công thức và dịch theo công thức. Học sinh lớp 1 đến lớp 5 bậc tiểu học học chương trình tiếng Anh tăng cường. Những năm ấy được dạy tiếng Anh theo hướng tiếp cận với ngữ cảnh và từ đó rút ra cách sử dụng.

Câu chuyện thứ hai, những năm tháng đầu tiên khi đến Mỹ học. Tôi đã từng rơi vào tình cảnh: Tôi nói tiếng Anh nhưng không tự nhiên. Các bạn Mỹ nói với tôi rằng: Mình hiểu bạn nói gì nhưng tụi mình không nói thế. Đó là lý do vừa rồi cộng đồng mạng tranh luận xôn xao về một câu chào hỏi.: “Hello, I am Miss Hiền” trong sách tiếng Anh 1 của tác giả Hoàng Văn Vân. Nếu có “Miss” thì theo cách nói của người Mỹ, sau chữ “Miss” phải là một họ (last name).

Câu chuyện thứ ba: Tôi quan sát các bạn nhỏ trong xóm học tiếng Anh. Các bạn ấy học theo kiểu thuộc lòng một bài cửu chương. Ví dụ, các bạn ấy đọc ra rả: những từ tận cùng bằng t và d. Khi thêm ed sẽ đọc thành “it” (/id/).

Tôi kể 3 câu chuyện để nói với các bạn. Nguyên nhân vì sao sau những năm tháng học tiếng Anh ở phổ thông. Học sinh chúng ta vẫn không giao tiếp được bằng tiếng Anh. Các thầy cô dạy tiếng Anh, ngoài những năm học tiếng Anh phổ thông; và thêm 4 năm học tiếng Anh chuyên ngành, vẫn không tự tin giao tiếp tiếng Anh.